Życie po zawale serca

1. Jak długo należy odpoczywać po przebyciu zawału serca i kiedy można powrócić do pracy?

Po przebyciu zawału serca bardzo ważny jest odpoczynek, ale równie istotne jest zachowanie aktywności fizycznej i towarzyskiej. W wielu przypadkach lekarze zalecają pacjentom po zawale, by byli oni bardziej aktywni fizycznie niż wcześniej.

U osób, które przebyły zawał serca, bardzo istotna jest odpowiednia ilość snu. Jeśli pacjent poczuje zmęczenie w ciągu dnia, powinien się zdrzemnąć lub odpocząć. Osoby, które przebyły zawal serca nie mogą się przemęczać.

Większość pacjentów wraca do pracy w ciągu od dwóch tygodni do trzech miesięcy po zawale, w zależności od jego ciężkości. Lekarz oceni, kiedy dany pacjent może wrócić do pracy i czy wykonywany zawód jest odpowiedni dla osoby, która przebyła zawał serca.

2. Czy uczucie depresji po zawale serca jest normalne?

Osoby, które przebyły zawał serca często odczuwają silne emocje, zwłaszcza w okresie 2-6 miesięcy od zawału. Około jedna czwarta pacjentów odczuwa depresję, strach i gniew. Na przykład, za każdym razem, gdy poczują lekki ból, mogą obawiać się, że to początek zawału i czuć lęk przed śmiercią. To uczucie jest całkowicie normalne i z czasem mija.

W przypadku obniżonego nastroju pomocne mogą być:

1. Codzienne wstawanie, ubieranie się, wykonywanie zwykłych prostych czynności, zamiast spędzania całego dnia w łóżku
2. Wychodzenie z domu na spacer
3. Poświęcenie czasu na ulubione hobby lub aktywność towarzyską
4. Rozmowa z rodziną, przyjacielem, lekarzem, członkami grupy wsparcia
5. Odpowiednia ilość nocnego snu
6. Udział w programie rehabilitacji kardiologicznej

 

Mimo, że depresja po zawale występuje często, to jeśli powoduje ona zaburzenia snu, zaburzenia odżywiania, obniżoną samoocenę lub myśli samobójcze, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

3. Czy ból w klatce piersiowej po zawale serca jest normalnym zjawiskiem?

Niektóre osoby po przebyciu zawału serca odczuwają ból w klatce piersiowej, ale jest on niewielki i szybko ustępuje. Może pojawić się w trakcie lub po wysiłku fizycznym, po intensywnych emocjach lub obfitym posiłku. O wszelkim bólu w klatce piersiowej należy zawsze powiadomić lekarza. Ćwiczenia fizyczne i odpowiednie lekarstwa mogą zmniejszyć dolegliwości.

Jeśli ból nasila się lub pojawia się nawet przy niewielkim wysiłku, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

4. Czym jest rehabilitacja kardiologiczna?

Programy rehabilitacji kardiologicznej mogą pomóc pacjentom w zmianie stylu życia. Zwykle tego typu programy są przeprowadzane w szpitalu, pod okiem grupy rehabilitantów, lekarza, pielęgniarki, dietetyka.

Rehabilitacja kardiologiczna jest nadzorowanym przez specjalistów programem, który ma na celu ułatwienie rekonwalescencji osobom, które przebyły zawał serca, operację kardiochirurgiczną lub przezskórną interwencję wieńcową. Programy rehabilitacji kardiologicznej opierają się na edukacji i poradnictwu, które ma na celu zwiększenie sprawności fizycznej pacjentów, zmniejszenie dolegliwości, poprawę stanu zdrowia i zmniejszenie ryzyka kolejnego zawału serca w przyszłości.

Czas trwania programu rehabilitacji kardiologicznej jest dostosowywany indywidualnie do potrzeb pacjenta. Może trwać kilka tygodni, miesięcy lub nawet lat.

Program rehabilitacji kardiologicznej jest korzystny dla osób, które chorują lub chorowały na:

1. Zawał serca
2. Chorobę wieńcową
3. Niewydolność serca

5. Dlaczego ważna jest zmiana stylu życia?

Dokonanie zmian w stylu życia jest jedną z najważniejszych rzeczy, które można zrobić, by zapobiec kolejnemu zawałowi serca, samo przyjmowanie leków nie jest wystarczające, by obniżyć ryzyko.

Do najważniejszych zmian dotyczących stylu życia należą:

•  Zwiększenie aktywności fizycznej – regularna aktywność fizyczna pozwoli zmniejszyć stres i depresję, ułatwi kontrolowanie masy ciała i pomoże w zmniejszeniu poziomu ciśnienia tętniczego i cholesterolu.  Osoby dorosłe powinny poświęcać około 150 minut w tygodniu na ćwiczenia o umiarkowanej intensywności (np. jazda na rowerze lub szybki chód). Jeśli 150 minut to za dużo, pacjenci powinni zacząć od takiej ilości ćwiczeń, która im odpowiada i stopniowo wydłużać czas i intensywność aktywności fizycznej.
• – Ograniczenie spożycia alkoholu – nie należy przekraczać 4 jednostek w przypadku mężczyzn i 3 jednostek w przypadku kobiet. Jedna jednostka to mały kieliszek wina, lub 25 ml alkoholu wysokoprocentowego. Regularne przekraczanie dozwolonych ilości podnosi poziom ciśnienia krwi i poziom cholesterolu, zwiększając tym samym ryzyko kolejnego zawału serca. Niebezpieczne jest również upijanie się, które może prowadzić do nagłego wzrostu ciśnienia tętniczego krwi.
• – Osiągnięcie właściwej masy ciała – osoby z nadwagą lub otyłe powinny zredukować masę ciała, poprzez odpowiednie ćwiczenia fizyczne i właściwą dietę. Doświadczony dietetyk pomoże dobrać dietę dla osób po zawale.
• – Odpowiednie odżywianie – pozwoli zmniejszyć masę ciała, obniżyć ciśnienie tętnicze krwi i poziom cholesterolu oraz przyspieszyć gojenie się tkanek. Zaleca się spożywanie 2-4 porcji tłustych ryb w tygodniu. Tłuste ryby zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, które ułatwiają obniżenie poziomu cholesterol we krwi.  Dobrymi źródłami kwasów omega-3 są:

1. Śledź
2. Sardynki
3. Makrela
4. Łosoś
5. Pstrąg
6. Tuńczyk

 

Wielu lekarzy zaleca dietę śródziemnomorską, bogatą w owoce, warzywa i ryby. Masło i sery należy zastąpić tłuszczami roślinnymi, takimi jak oliwa z oliwek.

6. Jakie leki należy przyjmować po przebyciu zawału serca?

Powszechnie stosuje się cztery typy leków, które zmniejszają ryzyko zawału serca. Należą do nich:

1. Inhibitory konwertazy angiotensyny
2. Leki przeciwpłytkowe
3. Beta-blokery
4. Statyny

 

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Inhibitory konwertazy angiotensyny są często stosowane w celu obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, ponieważ blokują działanie hormonów wpływających na ciśnienie krwi.

Do skutków ubocznych inhibitorów konwertazy angiotensyny należą:

1. Zawroty głowy
2. Zmęczenie
3. Bóle głowy
4. Suchy kaszel

Leki przeciwpłytkowe

Leki przeciwpłytkowe zapobiegają tworzeniu się zakrzepów krwi. Zwykle pacjentom zaleca się przyjmowanie niskich dawek aspiryny, a czasami klopidogrelu, prasugrelu lub tikagreloru.

Do skutków ubocznych leków przeciwpłytkowych należą:

1. Biegunka
2. Krwawienie
3. Ból brzucha
4. Zgaga
5. Duszność

 

Beta-blokery

Beta-blokery są lekami stosowanymi by zapobiegać dalszemu uszkodzeniu serca po przebyciu zawału.  

Zmniejszają one częstość skurczów serca i powodują obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, co z kolei zmniejsza obciążenie wywierane na serce.

Do skutków ubocznych beta-blokerów należą:

1. Zmęczenie
2. Bradykardia
3. Biegunka
4. Zaburzenia snu
5. Impotencja 

 

Statyny

Statyny są lekami stosowanymi w celu obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Dzięki temu zapobiegają dalszym uszkodzeniom naczyń wieńcowych i zmniejszają ryzyko ponownego zawału serca.

Do skutków ubocznych stosowania statyn należą:

1. Zaparcie
2. Biegunka
3. Bóle głowy
4. Ból brzucha
5. Osłabienie mięśni  

 

7. Czy uprawianie seksu przez osoby, które przebyły zawał serca jest bezpieczne?

Zwykle pacjenci mogą ponownie uprawiać seks po około 4-6 tygodniach od przebycia zawału serca. Uprawianie seksu nie zwiększa ryzyka ponownego zawału serca.

Około jedna trzecia mężczyzn, którzy przebyli zawal serca, cierpi jednak na problemy z erekcją. Najczęściej jest to skutkiem lęku i stresu emocjonalnego związanego z przebytym zawałem serca. Pacjenci, którzy cierpią na impotencję powinni skonsultować się z lekarzem, który może przepisać odpowiednie leki, zwiększające dopływ krwi do członka, ułatwiające osiągnięcie erekcji.